فلسفه روزه در ماه مبارک رمضان از نظر قرآن چیست؟

خدا در قرآن می‏فرماید: "ای کسانی که ایمان آورده ‏اید! بر شما روزه واجب گردیده همچنان که بر پیشینیان واجب گردیده است، باشد که پرهیزگار شوید".

خداوند در این آیه بعد از بیان وجوب روزه، فلسفه این فریضه الهی را تقوا و پرهیزگاری می‏داند. تقوا به معنای پرهیزگاری، ترسیدن از حق تعالی و دوری که دل از گناه است.

مفردات راغب، ص 530، ماده وفی. و لغت نامه دهخدا، ج 16، ص 852.

انجام کامل روزه، خودداری از خوردن و آشامیدن و پرهیز از تمایلات جنسی و سایر مبطلات است. اگر روزه‏ دار این پرهیز محدود را گردن نهد، امید است که شخصی پرهیزگار و وارسته گردد، چرا که اگر انسان پرهیز از تمایلات جسمانی و جنسی را در خود تقویت کند، زمینه نزدیکی به معنویات و قرب الیه الله را افزایش می‏دهد. وقتی انسان این حالت را در خود افزایش دهد و به مقام قرب الهی رسیده و شخصی پرهیزگار و خداترس شود، به حقیقت روزه که تقوا است، دست می‏یابد.

اندرون از طعام خالی دار

تا در او نور معرفت بینی

تهی از حکمتی به علت آن

که پُری از طعام، نابینی‏

سعدی شیرازی، دیوان، ص 49.

چون فلسفه وجوب روزه از دیدگاه قرآن تقوا و پرهیزگاری است، به برخی از ثمرات تقوا و پرهیزگاری از دیدگاه قرآن اشاره می‏کنیم:

1 - رعایت تقوا، عامل فلاح و رستگاری است.

یوسف (12) آیه 90.

2 - تقوا پیشه کنید، تا شکرگزار نعمت‏های حق باشد. و تشکر بدون تقوا بی معنا است.

آل عمران (3)، 123.

3 - خداوند دوستدار اهل تقوا است.

آل عمران، آیه 76.

کسی که با روزه گرفتن تقوای الهی را در خود افزایش داد، محبوب خدا می‏شود.

4 - تقوای الهی پیشه کنید (که عدم تقوا باعث شدت عذاب است) و بدانید که خداوند شدیدالعقاب است.

بقره (2) آیه 196.

بیان این آیه و موضوع تقوا به عنوان هدف و فلسفه روزه به این معنا نیست که هیچ هدف حکمت دیگری در روزه منظور نشده باشد و تمام فلسفه و حکمت آن، همین باشد، بلکه ممکن است تقوا و خودسازی، مهم‏ترین هدف و حکمت آن بوده و اهداف و حکمت‏های دیگر نیز در آن باشد، یا تقوا، هدف نهایی روزه باشد و اهداف و حکمت‏های دیگر پیش از آن و یا در ضمن آن نیز در روزه گرفتن تحقق داشته باشد، به همین خاطر در روایات و احادیث، حکمت‏های بی‏شماری برای روزه‏داری بیان شده است: از جمله امام صادق‏علیه‏السلام حکمت تشریع روزه را، مساوات میان غنی و فقیر، چشیدن طعم گرسنگی و احساس رقّت و مسئولیت در برابر فقیر دانسته‏اند. یاد آوری قیامت و تشنگی و گرسنگی آن روز و... هم چنین آثار دیگری از قبیل آثار تربیتی، من لا یحضره الفقیر، ج 2، ص 43.

اجتماعی و بهداشتی و جسمانی برای روزه ذکر شده است.

منبع:www.eporsesh.com